Słownik pojęć

Absorpcja
Pochłanianie materii i fal przez inne ciała, np. pomiar absorpcji promieni UV przez atmosferę, zjawisko wykorzystywane w analizie ilościowej. adsorpcja zatrzymywanie na powierzchni adsorbenta np. węgla aktywnego adsorbatów np. zanieczyszczeń chloropochodnych przez wiązania chemiczne (adsorpcja nieodwracalna) lub wiązania fizyczne (adsorpcja odwracalna).

Aniony
Jony naładowane ujemnie występujące zawsze w równowadze ilościowej (co do ładunków) z kationami - jonami naładowanymi dodatnio.

Azbest
Groźny pierwiastek dla zdrowia ludzkiego, w latach sześćdziesiątych minerał używany do produkcji materiałów ogniotrwałych, rur wodociągowych cementowo-azbestowych, do dziś pijemy wodę dostarczaną przez ten system

Azotany
Związki pochodzące ze ścieków przemysłowych i rolniczych, powodują procesy nitryfikacji i denitryfikacji, w obecności związków fosforu (pierwiastki biogenne) powodują rozkwit glonów, sinic zwłaszcza w wodach stojących tzw. eutrofizacja wód.

Analiza chemiczna
Identyfikacja (chemiczna analiza jakościowa) i oznaczanie ilościowe (chemiczna analiza ilościowa) składu substancji.

Błony półprzepuszczalne
Materiały mogące selektywnie przepuszczać cząstki rozpuszczalnika, a nie cząstki substancji rozpuszczonych, np. nerka w ciele ssaków.

Back flow
Wymuszony przepływ wsteczny strumienia przez filtr mający na celu usunięcie osadzającego się placka filtracyjnego w trakcie procesu.

Bakteria
To najprostszy, prokariotyczny organizm jednokomórkowy, występujący we wszystkich środowiskach.

Barwa
Barwa wody nie ma większego znaczenia higienicznego, jeżeli jest pochodzenia naturalnego. Jednak inne odcienie barwy wody niż żółtozielony, może świadczyć o jej zanieczyszczeniu. Dopuszczalny zakres wartości w wodzie do spożycia wg PN wynosi: 15.

Cyrkulacja wód
Od milionów lat ilość wody w przyrodzie jest taka sama, tylko zmienia się jej czystość; taka sama ilość opadów jak również parowania i sublimacji.

Chlor gazowy
Chlor jest żółto-zielonym gazem około dwa i pół razy cięższym od powietrza, o nieprzyjemnym, duszącym zapachu, silnie trującym. Jest silnym utleniaczem, wybielaczem i środkiem dezynfekującym. Jest składnikiem wielu powszechnie spotykanych soli oraz innych związków. Chlor używany jest w instalacjach do uzdatniania wody, na ostatnim etapie procesu, gdzie w reakcji gazowego chloru z wodą tworzy się, posiadający silne właściwości dezynfekujące, kwas chlorowy(I) oraz HCl. Produktem ubocznym powstającym podczas procesu chlorowania wody jest toksyczny dla ludzi chloroform, powstający w reakcji chloru ze związkami organicznymi występującymi w źle oczyszczonej wodzie. Chlor jest silnie trującym gazem w związku z tym wymaga on bardzo zaostrzonych warunków przechowywania i składowania. Stosowanie go w pływalniach stanowi duży problem. Niemniej jednak przy zachowaniu przepisów może on być stosowany do dezynfekcji we wszystkich basenach.

Ciśnienie standardowe (normalne)
Ściśle określona wartość ciśnienia otoczenia, która stanowi rodzaj punktu odniesienia do rozmaitych obliczeń fizykochemicznych; ciśnienie standardowe przyjmuje wartość 1 bar = 1000 hPa.

Dejonizatory, Demineralizatory
Filtry jonowymienne, usuwające kationy i aniony z wody na zasadzie wymiany jonowej tj, kationy wapnia, magnezu, żelaza, sodu, potasu zostają zastąpione jonami wodorowymi (regeneracja filtra kwasem solnym, siarkowym), natomiast aniony wodorotlenowe, chlorkowe, siarczanowe jonami wodorotlenowymi (regeneracja filtra wodorotlenkiem sodowym), połączenie jonu wodorotlenowego i wodorowego daje cząsteczkę wody, do wymieniaczy jonowych zaliczamy również syntetyczne żywice tzw. scavenger regenerowane solą usuwające zanieczyszczenia organoleptyczne o dużej masie molowej, które szybko zapychają węgiel aktywny .

Destylacja
Wykorzystuje różną temperaturę wrzenia wody i zanieczyszczeń zawartych w wodzie, metoda skuteczna jeśli chodzi o usuwanie gazów zawartych w wodzie tj. tlenu (bardzo częstą metodą odtleniania), dwutlenku węgla (usuwanie CO2 po dekarbonizacji na kationitach słabo kwaśnych) oraz substancji jonowych (wapń, magnez, wodorowęglany), natomiast mało skuteczna w usuwaniu wielu związków organicznych posiadających punkt wrzenia poniżej temperatury wrzenia wody (wówczas z parą wodną parują także te związki) do skroplenia pary wodno-organicznej używamy wody najlepiej zmiękczonej, aby uniknąć powstawania kamienia i strat ciepła, metoda bardzo kosztowna z uwagi na zużycie energii elektrycznej potrzebnej do uzyskania pary wodnej i wody w celu schłodzenia pary wodno-organicznej.

Detergenty
Związki stosowane do produkcji mydeł, proszków do prania, ogromne ilości tych związków trafiają do wód powierzchniowych i ścieków komunalnych, a przez cyrkulacje wody w przyrodzie do układu krwionośnego człowieka, gdzie na skutek kumulacji tych zanieczyszczeń np. w wątrobie następuje jej uszkodzenie. 

Dezynfekcja wody
Ostatni etap uzdatniania wody, zmierzający do zabicia bakterii, wirusów w niej zawartych (produktami dezynfekcji są przy zastosowaniu najczęściej chloru chloropochodne związki organiczne szkodzące zdrowiu człowieka przez kumulację w organizmie); usunięcie martwych organizmów możliwe jest przez zastosowanie np. mikrofiltracji (mikroosmoza) na membranach, inną metodą dezynfekcji jest zastosowanie ozonu (związku rozkładającego w dużym stopniu bakterie do dwutlenku węgla, wody oraz substancji łatwo biodegradowalnych, promieniowania UV, ultradźwięków, mimo że ozon jest lepszym środkiem dezynfekującym to wymaga bardzo szczególnej instalacji wodociągowej, w celu uniknięcia wtórnego skażenia spowodowanego nieszczelnościami w rurach, gdyż ozon jest substancją dość nie trwałą.

Dysocjacja
Rozkład w rozpuszczalniku np. wodzie cząstek soli, kwasów i zasad na jony, następstwem tego procesu jest hydroliza wody.

Demineralizacja
Proces usunięcia z wody rozpuszczonych w niej soli.

Dopływ
Strumień płynu dostarczanego do filtra lub systemu filtracyjnego.

Elektrolit
Substancja lub roztwór wielu substancji przewodzący prąd elektryczny, elektrolitami są kwasy, zasady, sole.

Efektywność filtracji
Parametr określający najmniejszy rozmiar cząstek zatrzymywanych z oczyszczanego strumienia na przegrodzie filtracyjnej.

Filtry absolutne
Filtry z wkładami mechanicznymi zatrzymującymi zanieczyszczenia o danym mikronażu (o danej wielkości zanieczyszczeń) w 99,98%, tj. wkład absolutny o 5 mikrometrach przepuści tylko 0,01% zanieczyszczeń o wielkości co najmniej 5 mikrometrów. 

Filtry chemiczne
Filtry działające w sposób chemiczny przez dozowanie odpowiedniej substancji w sposób ciągły (odżelazianie bardzo trudnych, czyt. brudnych, chemicznie wód) lub w sposób okresowy (zmiękczanie, odżelazianie na jonitach) przez dodanie do wody soli regenerującej filtr (najczęściej ważonego, bez mikroelementów NaCl), następuje wymiana jonowa, jonów których chcemy się pozbyć na inny jon (najczęściej na sód przy zmiękczaniu czy odżelazianiu lub jon wodorowy i wodorotlenowy przy demineralizacji wody). 

Filtry mechaniczne
Filtry usuwające z wody nierozpuszczone substancje sedymentacyjne takie jak piasek, muł, iły, kłaczkowatą postać żelaza, martwe organizmy, z dokładnością odpowiednią do ich porowatości, przepuszczają one zanieczyszczenia biologiczne (wyjątek stanowią filtry ceramiczne o porowatości 0,1 mikrometra, ale są również kultury bakterii poniżej tej wielkości). 

Filtry nominalne
Filtry z wkładami mechanicznymi zatrzymującymi zanieczyszczenia o danym mikronażu (o danej wielkości zanieczyszczeń) co najwyżej w 95%. 

Filtry pospieszne
Metoda oczyszczania wody polegająca na tym, że medium filtracyjne zostaje zamknięte w ciśnieniowym zbiorniku wypełnionym w części złożem nad którym jest przestrzeń wolna w zależności od projektu dla danej technologii, najczęściej obecnie stosowane filtry mechaniczne, woda tłoczona jest pod ciśnieniem, produkcja wody jest dość duża jak na gabaryty urządzenia natomiast jej jakość dużo gorsza niż w filtrach powolnych.

Filtry powolne
Stosowane dawniej w zakładach komunalnych do oczyszczania wody z zanieczyszczeń mechanicznych. Woda sączyła się przez nie w sposób grawitacyjny, swobodnie, ponieważ technologia ta stała się mało wydajna dla obecnych potrzeb uzdatniania wody zaniechano ich używania i wprowadzono filtry pospieszne. Obecnie filtry powolne stosuje się w oczyszczaniu ścieków komunalnych na złożach biologicznych zarówno tlenowych jak i beztlenowych.

  Filtry węglowe
Popularne filtry z węglem aktywnym, usuwają zwłaszcza chlor, w małym stopniu związki organiczne, nie zabezpieczone KDF po krótkim okresie użytkowania są siedliskiem wtórnego skażenia wody bakteriami, obecnie można spotkać węgle bakteriostatyczne impregnowane azotanem srebra, jednak po pewnym czasie użytkowania zwłaszcza po przebiciu wkładu chlorem, powstają chlorki srebra, które są toksyczne dla organizmu człowieka.

Filtracja
Zdecydowanie najczęściej stosowane są tzw. filtry piaskowe (małe filtry z wkładami papierowymi stosowane są raczej w tanich, zabawkowych basenikach lub minibasenach spa ze względu na małą objętość wody).

Filtr piaskowy
Jest to pojemnik "beczka" z zamontowanymi wewnątrz specjalnymi dyszami, wypełniony zwykle kilkoma rodzajami złoża o różnej grubości (żwiru, piasku). Zanieczyszczenia osadzają się na złożu - woda zostaje przefiltrowana. Filtr taki, o czym warto pamiętać, wymaga okresowego płukania (1-2 razy w tygodniu) oraz wymiany złoża (co kilka lat). Filtr tworzy komplet zazwyczaj z pompą oraz tzw. zaworem sześciodrożnym (czterodrożnym), który w odpowiedniej konfiguracji umożliwia sterowanie obiegiem wody przez filtr (płukanie, spuszczanie wody, pomijanie filtracji na czas np. wymiany złoża itp).

Filtr
Urządzenie stosowane do zatrzymywania pewnych cząstek i przepuszczania innych, używane do usuwania zbędnych lub szkodliwych substancji z cieczy np.: filtr siatkowy NW serii Cintropur.

Filtr jednorazowego użytku
Filtr, którego nie można poddać oczyszczaniu oraz ponownemu użyciu.

Filtr węglowy
Rodzaj filtra, w którym wkład filtracyjny stanowi węgiel aktywny.

Filtracja
Metoda oddzielania substancji od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie cząstek na przegrodach porowatych (filtrach) w odpowiednich aparatach.

Filtracja mechaniczna
Woda studzienna, jak również woda z sieci wodociągowych (zwłaszcza tych długo eksploatowanych) zawiera różnego rodzaju zanieczyszczenia stałe, takie jak piasek, blaszki rdzy, resztki materiałów uszczelniających. Filtracja mechaniczna ma na celu ich usunięcie, a co za tym idzie ochronę przewodów oraz zainstalowanej armatury przed zakłóceniami w działaniu oraz korozją. Skuteczność filtracji zależy od zastosowanego wkładu filtracyjnego.

Jony dodatnie, kationy
Ujemnie aniony naładowane elektrycznie cząstki chemiczne powstałe np. przez dysocjacje soli, kwasów, zasad, dodatnie i ujemne ładunki elektryczne tych cząstek są w równowadze elektrycznej.

Jon
Atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.

Jonit (żywica jonowymienna)
Substancja służąca do przeprowadzania procesu wymiany jonowej, zazwyczaj występującego w postaci żelu lub porowatego ciała stałego, które posiadają zdolność selektywnego uwalniania jednych jonów i pochłaniania innych.

KDF
stop miedzi i cynku, w postaci granulatu stosowany jako środek bakteriobójczy i bakteriostatyczny do impregnowania węgli aktywnych lub jako samodzielne medium filtracyjne, w reakcji elektrochemicznej usuwa również chlor, siarczki, metale ciężkie. klasy czystości wód podział wód według ich jakości fizycznej, chemicznej i biologicznej na klasy, w Polsce mamy 3 klasy czystości: I klasa dopuszcza wodę do picia (w 1994 było 2,4 % wszystkich wód powierzchniowych), II klasa to woda do celów rekreacyjnych (11,4%), klasa III - do przemysłu i rolnictwa; ostatnimi laty w Polsce mamy do czynienia z wodami pozaklasowymi, w których z powodu dużej zawartości środków chemicznych zamarło całkowicie życie biologiczne.

  Krwawienie filtra
Oddawanie zanieczyszczeń zatrzymanych przez filtr, następuje pojawienie się bakterii i substancji poddawanych oczyszczeniu w stężeniu wielokrotnie przekraczającym stężenia tych substancji na wejściu do filtra. 

Kumulacja
Zjawisko gromadzenia się różnych substancji w organizmie człowieka, w różnych częściach, najczęściej w nerkach, wątrobie, człowiek nie jest w stanie ich przyjąć, strawić ani ich wydalić.

Koagulacja
Proces polegający na łączeniu się bardzo drobnych cząstek(tzw. koloidów) w większe skupiska (aglomeraty). Jeden z podstawowych procesów uzdatniania wody basenowej pozwalający na osiągnięcie bardzo dobrej przejrzystości wody w procesie filtracji – koloidy są zbyt małe, aby zatrzymać się na złożu filtracyjnym. W celu zaistnienia procesu do wody basenowej przed filtrami dozowany jest koagulant.

Korekta pH
Proces fizykochemiczny polegający na utrzymywaniu poprzez dozowanie środków chemicznych właściwego odczynu pH wody basenowej, który powinien oscylować w zakresie 7,2 – 7,6. Najczęściej dozowane są korektory kwaśne(kwas siarkowy lub solny), w niektórych przypadkach konieczne jest dozowanie środka zasadowego do podwyższenia pH. Korekta pH jest wymagana z uwagi na ciągłą zmianę pH z powodu dozowania innych środków chemicznych (np. podchlorynu sodu).

Kolumna jonowymienna
Zbiornik zazwyczaj cylindryczny wypełnione złożem jonowymiennym (anionit, kationit) służący m.in. do demineralizacji wody.

Koncentrat
Część strumienia cieczy, która ulega zatrzymaniu na membranie; strumień „wzbogacony” w zanieczyszczenia.

Makroelementy
Grupa pierwiastków mineralnych, których duża ilość występuje w organizmie człowieka: wapń, sód, magnez, potas, siarka, fosfor, żelazo.  membrana techniczne określenie błony półprzepuszczalnej produkowanej przemysłowo.

Metale ciężkie
Toksyczne metale szkodliwe dla zdrowia człowieka: ołów, rtęć, kadm, chrom VI. 

Mikroelementy
Elementy śladowe zaliczane również do mikroelementów, których obecność w organizmie człowieka jest pożądana: jod, cynk, fluor, miedź, selen, mangan, kobalt. 

Mikrosimens
Jednostka przewodności wody, służy do określenia czystości wody, obok TDS najczęściej wykorzystywana do określania czystości; 1 TDS to około 2,5 mikroSimens/cm. 

Membrana półprzepuszczalna
Półprzepuszczalny materiał, który jest w stanie przepuszczać niektóre rodzaje cząsteczek a zatrzymywać inne.

Mętność
Pomiar mętności daje ogólne pojęcie o stopniu zanieczyszczenia wody. Oznaczanie mętności jest jednak niezbędne przy ocenie wody do picia oraz wody do celów gospodarczych i przemysłowych. Mętność wody wpływa przede wszystkim na jej wygląd i smak.

Mikrofiltracja
Proces, w którym cząstki o średnicach 10–50 μm są oddzielane od rozpuszczalnika i małocząsteczkowych składników roztworu; mechanizmem rozdziału cząsteczek jest mechanizm sitowy, co oznacza że przez membranę mikroporowatą, która stanowi przegrodę filtracyjną przechodzą cząstki o średnicy mniejszej niż średnice porów membrany.

Nadciśnienie
Różnica między ciśnieniem bezwzględnym a ciśnieniem atmosferycznym.

Nanofiltracja (NF)
Proces filtracji, w trakcie którego na membranie zatrzymywane są związki organiczne (o masie cząsteczkowej > 200-300) oraz sole dwu- i więcej wartościowe, a przepuszczane w dużym stopniu sole jednowartościowe; proces filtracji odbywa się pod niskim ciśnieniem.

Odwrócona osmoza
Proces odwrotny do osmozy naturalnej, przez wytworzenie ciśnienia większego od ciśnienia osmotycznego możemy wymusić przepływ rozpuszczalnika (wody) z roztworu o stężeniu większym do roztworu o stężeniu mniejszym.

Odżelaziacze
Popularne filtry usuwające żelazo i (często) mangan z wody. Występujące w wodzie żelazo wpływa na walory smakowe i estetyczne wody (wg PN maksymalna ilość to 0,5 mg/l). Najczęściej żelazo występuje w wodociągu jako wtórne zanieczyszczenie pochodzące z rur. We własnych ujęciach z wód głębinowych i gruntowych stężenie żelaza w zależności od warstw geologicznych zawierających np. rudę żelaza może wynosić do 30 mg/l. Najczęściej spotyka się zawartość żelaza do 5 mg/l. Obok żelaza występuje zawsze mangan w ilości około 10% zawartości żelaza. Jest on najczęściej przekroczony wg PN dopuszczających zawartość do 0,5 mg/l (w UE do 0,1 mg/l). Żelazo występuje w wodzie w postaci dwuwartościowych kationów będących w równowadze z anionami wodorowęglanowymi i/lub anionami siarczanowymi w zależności od ilościowego występowania wapnia i magnezu. Forma przezroczysta żelaza w wodzie po odstaniu tj, natlenieniu wody w krótszym lub dłuższym czasie przechodzi w żółty fluidalny osad opadający na dno. Mechanicznie możemy usunąć żelazo tylko wytrącone już z wody w postaci osadu. Chcąc usunąć rozpuszczone Fe należy przeprowadzić go z Fe+2 do Fe+3 poprzez utlenienie go tlenem znajdującym się w powietrzu. Prędkość liniowa w procesie odżelaziania powinna być w zależności od zawartości żelaza do 10 m/h, powyżej tej prędkości żelazo przechodzi przez złoże wraz z wodą. Jak widać z prędkości liniowych zmiękczania i odżelaziania proces usuwania jonów wapnia i magnezu oraz żelaza na żywicy jonowymiennej jest procesem zachodzącym w strefie dyfuzyjnej natomiast usuwanie żelaza na złożu typu birm, dolomit, brausztyn, greensand, G-1 w strefie kinetycznej. Wodę napowietrzamy aeratorami umieszczonymi pomiędzy pompą a hydroforem, następnie kierujemy wodę na złoże katalityczne filtra otwartego (najczęściej trójwarstwowy żwir o odpowiedniej granulacji) lub filtra pospiesznego. Obecnie dostępnych jest wiele złóż odżelaziających pod różnymi nazwami handlowymi, pod którymi kryją się odpowiednio dobrane ilości dolomitu, brausztynu (birmu), węgla aktywnego, złoża kwarcowego (żwiru). 

Organizmy wodne
Organizmy większe od bakterii i wirusów nadające wodzie zielonkawy kolor, powodujące zakwit wód eutroficznych.

Obieg wody (filtracja)
Oczywiście obieg wody jest szerszym pojęciem niż filtracja, ale czasami terminy te są w odniesieniu do basenów używane zamiennie. Basen to nic innego jak niecka z wodą - by woda była o odpowiedniej jakości niezbędne jest jej oczyszczanie i zarazem dodawanie odpowiednich środków chemicznych służących do dezynfekcji. Woda może być wzbogacana o te środki automatycznie (tzw. komputer lub automatyka dozowania chemii) lub ręcznie. Dodatkowo może być też ogrzewana (opcja ważna także przy basenach zewnętrznych).

Odstojnik (osadnik)
Zbiornik, w którym przebiega grawitacyjne osiadanie zanieczyszczeń zawartych (w postaci zawiesin) w zanieczyszczonej wodzie (również ściekach) umożliwiający wykorzystywanie wody w obiegu zamkniętym.

Odwrócona osmoza
Jest zjawiskiem odwrotnym do osmozy. Warunkiem koniecznym do przebiegu procesu odwróconej osmozy jest wytworzenie po stronie roztworu ciśnienia przewyższającego ciśnienie osmotyczne.

Odżelazianie
Odżelazianie wody to uzdatnianie wody polegające na usunięciu z niej (wytrąceniu) nadmiernych ilości związków żelaza. Zadanie sprowadza się do przeprowadzenia rozpuszczonych związków żelaza i manganu w formy trudno rozpuszczalne. Odbywa się to poprzez napowietrzanie w urządzeniach (odżelaziaczach). Następnie, po dokonaniu korekty odczynu pH, woda filtrowana jest na odpowiednim złożu. Taka sama technologia stosowana jest przy odmanganianiu wody.

Odżelaziacz
Urządzenie do usuwania nadmiernych ilości związków żelaza z wody np. filtr TWO serii Performa KT.

Osmoza
Dyfuzja rozpuszczalnika przez błonę półprzepuszczalną (membranę) rozdzielającą dwa roztwory o różnym stężeniu. Osmoza spontanicznie zachodzi od roztworu o niższym stężeniu substancji rozpuszczonej do roztworu o wyższym, czyli prowadzi do wyrównania stężeń obu roztworów.

Ozonowanie
Proces dezynfekcji wody przy pomocy ozonu wytwarzanego przez specjalne generatory elektryczne, najczęściej z wykorzystaniem zjawiska wyładowania elektrycznego. Wytworzony w generatorze ozon (ściśle mieszanka ozonu z powietrzem) jest transportowany do zbiornika kontaktowego ozonowania, gdzie następuje dezynfekcja wody, a ozon ulega rozpadowi. Ozonowanie jest procesem dezynfekcji kontaktowej i nie zabezpiecza wody przed wtórnym zanieczyszczeniem w niecce basenu.

Ozon - tritlen (O3)
Jedna z odmian alotropowych tlenu, posiadająca silne własności aseptyczne i toksyczne. Sterylizujące własności ozonu redukują potrzebę stosowania chemikaliów. Ozon jest jednym z najskuteczniejszych znanych środków dezynfekcyjnych. Działanie bakteriobójcze wykazuje w stężeniu ok. 13 μg/dm3. Wadą ozonu jest jego nietrwałość, a co za tym idzie, ryzyko wtórnego skażenia uprzednio zdezynfekowanej wody. Stąd konieczność dodatkowego chlorowania wody. Wszystkie minibaseny Sundance są wyposażone standardowo w wydajne i trwałe ozonatory.

Ozonator
System ozonowania stosowany przez Sundance Spas to nie tylko najnowszej generacji wydajne ozonatory typu CD (corona discharge), ale także specjalny osprzęt umożliwiający wydajne uwalnianie ozonu do wody oraz jego późniejszą neutralizację.

Permeat
Woda osmotyczna, woda uzdatniona uzyskiwana w procesie odwróconej osmozy.

Pestycydy
Substancje chemiczne stosowane do ochrony roślin przed ich pasożytami w rolnictwie, wraz z wodami opadowymi dostają się do obiegu wody pitnej.

pH
Wielkość charakteryzująca zawartość jonów wodorowych w wodzie, pH od 0 do 7 to wody kwaśne, od 7 do 14 zasadowe. Odczyn wody pitnej powinien mieścić się w granicach 6,5 do 8,5; znane są przypadki klęsk ekologicznych gdy pH deszczu wynosiło 2 (odczyn kwasu cytrynowego). ppm - (ang - parts per milion ), czyli ilość części na milion (mg/l) bezwzględna jednostka wielkości TDS używana do określenia stopnia zanieczyszczenia wody.

Podchloryn sodu
Związek chemiczny o nazwie systematycznej: chloran(I) sodu, wzór chemiczny NaOCl – nieorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu podchlorawego (chlorowego(I)). Związek ten jest trwały tylko w roztworach wodnych. Jest substancją odkażającą (np. wodę w basenach), ponieważ wykazuje silne właściwości utleniające.

Promieniowanie podczerwone
To po prostu forma energii, nagrzewająca przedmiot bezpośrednio poprzez proces zwany konwersją, bez potrzeby nagrzania powietrza pomiędzy nim a źródłem ciepła. Podczerwony segment spektrum elektromagnetycznego występuje tuż poniżej światła czerwonego, jako następne najniższe energetyczne pasmo światła. Pasmo to jest niewidoczne dla oczu ludzkich, może być jednak wychwycone przez specjalne kamery, przystosowujące podczerwone barwy do naszych oczu. Aczkolwiek, ludzie mogą odczuć ten rodzaj światła, w postaci ciepła. Podstawowym źródłem energii podczerwonej, z którym mamy kontakt na co dzień jest słońce. Sauny na podczerwień są prostsze i wygodniejsze w użyciu w porównaniu z dawnymi saunami. Konwencjonalna sauna potrzebuje 90 min na nagrzanie, co czyni ją bardzo niepraktyczną w stosunku do sauny na podczerwień, która nagrzewa się w przeciągu 15 min w temperaturze pokojowej.

Porowatość
Procent wolnej przestrzeni w filtrze lub liczba porów przypadająca na 1 cm2 powierzchni filtra.

Prefiltr
Rodzaj filtra stosowanego przed filtrem głównym (zasadniczym), mający na celu ochronę i jednocześnie wydłużenie żywotności filtra głównego; zatrzymuje największe zanieczyszczenia z filtrowanego strumienia.

Prędkość przepływu
Szybkość z jaką przepływa płyn (gaz lub ciecz) wyrażona galonach lub litrach na jednostkę czasu.

Przepływ wsteczny
Odwrócenie kierunku przepływającego strumienia przez filtr w celu jego oczyszczenia lub regeneracji.

Retencja wód
Gromadzenie wód w sztucznych zbiornikach retencyjnych, sposób na zbieranie wód o wysokiej klasie czystości; retencja w Polsce wynosi około 4%, a w Europie 30% ( w stosunku do całorocznych opadów atmosferycznych).

Sole mineralne
Grupa soli nieorganicznych zawierających niezbędne pierwiastki do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dzielimy je na makroelementy i mikroelementy.

Stacja filtracji
Generalnie nie ma różnicy między stacją filtracji i filtracją. Nazwa ta jednak czasem po prostu lepiej oddaje charakter odpowiedniego pomieszczenia (maszynownia). Tym bardziej, że prócz filtrów znajdują się tam często wymienniki ciepła, pompy dozujące, zbiorniki przelewowe i np. zasobniki na ciepłą wodę z ogrzewania solarowego itp.

Samoczyszczący filtr
Urządzenie filtrujące wyposażone w układ umożliwiający automatyczne czyszczenie filtra bez potrzeby przerywania jego pracy oraz konieczności demontażu.

Silikażel (żel krzemionkowy )
Kserożel utworzony z uwodnionych cząstek krzemionki (czyli dwutlenku krzemu). Jego kształt, oraz - co ważne - porowata struktura, pozostają niezmienione nawet po całkowitym wysuszeniu tworząc olbrzymią powierzchnię, dzięki czemu silikażel posiada własności rozdzielcze i osuszające.

Stacja demineralizacji
Zespół urządzeń do demineralizacji wody np.: stacja demineralizacji TW serii PROFIT.

Stacja RO
Zespół urządzeń, w skład którego wchodzą membrany mikroporowate lub bardziej dokładne do demineralizacji wody np.: urządzenie TWRO serii Osmotech.

Stacja uzdatniania wody
Zespół urządzeń do oczyszczania wody; często bardzo zróżnicowany w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody oraz stopnia jej czystości jaki chcemy uzyskać.

Sterylny
Materiał niezawierający żadnych żywych drobnoustrojów (także wirusów) oraz ich form przetrwalnikowych.

Szybkość filtracji
Objętość cieczy lub gazu oczyszczonego w jednostce czasu na danej powierzchni filtracyjnej.

TDS (ang.- Total Dissolved Solids)
Ogólna ilość rozpuszczonych związków w wodzie, jednostka oznaczenia ppm.

Trójhalometany
Najbardziej niebezpieczne związki powstające w wyniku chlorowania wody w reakcji z substancjami organicznymi w wodzie, najgroźniejszym przedstawicielem jest chloroform.

Twardość niewęglanowa
Określa zawartość jonów dwuwartościowych odpowiadających chlorkom, siarczanom, azotanom, itp. Jest to różnica pomiędzy twardością ogólną a węglanową.

Twardość ogólna
Jest to całkowita zawartość jonów wapnia i magnezu, a także innych jonów dwuwartościowych: żelaza, manganu, baru i innych.

Twardość węglanowa
Odpowiada zawartości węglanów i wodorowęglanów wapnia i magnezu. Znika ona podczas gotowania wody - jest nazywana twardością przemijającą.

Twardość wody
Właściwość wody charakteryzująca się trudnością wytwarzania się piany mydlanej, powodowana jest obecnością jonów dwuwartościowych metali: wapnia, magnezu, żelaza i innych.

Ultrafioletowe promieniowanie
Metoda dezynfekcji nie tworząca ubocznych produktów reakcji chemicznej, zneutralizowane bakterie należy wyłapać mechanicznie na mikrofiltrach i ultrafiltrach, metoda nie stosowana w zakładach komunalnych ze względu na wysokie koszty.

Ultrafiltracja (UF)
Proces filtracji z użyciem sit molekularnych, membran i wszelkich materiałów porowatych, o porach których rozmiary są zbliżone do wielkości pojedynczych cząsteczek.

Uzdatnianie wody
Proces polegający na doprowadzeniu zanieczyszczonej wody do stanu czystości wymaganego dla danego zastosowania.

Węgiel aktywny
Stosowany przy filtracji wody do usuwania niektórych związków organicznych, w szczególności do usuwania chloru.

Woda miękka
Woda uboga w sole wapnia i magnezu, łatwo w takiej wodzie tworzy się piana, nie tworzy się kamień, ułatwia pranie.

Woda twarda
Woda bogata w jony metali dwuwartościowych tj, kationy wapnia, magnezu, żelaza, manganu, dwuwartościowych metali ciężkich; powodują one neutralizację mydeł sodowych, brak pienienia się mydeł toaletowych, powstawanie kamienia w czajniku podczas gotowania, utrudnia gotowanie potraw poprzez obniżenie temperatury wody poniżej 100°C, dlatego dodajemy soli NaCl aby podnieść temperaturę wrzenia wody powyżej 100°C.

Wody gruntowe
Wody znajdujące się pod powierzchnią ziemi do pierwszej nieprzepuszczalnej warstwy geologicznej średnio do 20 m pod powierzchnią, skażone substancjami występującymi w powietrzu w danym regionie, gdyż podczas deszczu zanieczyszczenia te adsorbowane są w fazie ciekłej wody.

Wody głębinowe
Wody znajdujące się poniżej warstwy przepuszczalnej, dzięki tej warstwie są lepiej chronione przed ściekami z powierzchni, bardzo często mają za dużo rozpuszczonych substancji mineralnych.

Wody mineralne
Wybrane wody głębinowe zawierające powyżej 200 mg/l soli mineralnych pożądanych przez człowieka, do 1990 roku obowiązywała norma na wody mineralne na zawartość w wodzie minimum 1000 mg/l pożądanych substancji mineralnych.

Wody powierzchniowe
Wody z rzek, jezior, stawów, większość wód pitnych w Polsce pochodzi z tych ujęć.

Wymiennik ciepła
W naszym klimacie ogrzewanie basenu jest czymś niezbędnym - dobowe wahania temperatur są na tyle duże, że często nawet w lecie woda rano jest zbyt chłodna do kąpieli. Zaradzić temu można stosując dogrzewanie basenu. Skorzystać możemy ze stosowanego już w budynku ogrzewania (kocioł gazowy, olejowy itp.) lub zamontować osobne ogrzewanie do basenu - np. grzałka elektryczna lub system solarów. Oczywiście nie możemy puścić ciepłej wody do basenu - do tego służą wymienniki - elementy, które pośrdniczą między obiegiem cyrkulacji wody w basenie a instalacją grzewczą.

Wartość pH
Skala wskazuje czy woda ma odczyn kwaśny, zasadowy czy obojętny. Wartość pH określa stężenie jonów wodorowych w roztworze. Wszystkie procesy biologiczne zachodzące w wodzie wymagają odpowiedniego odczynu. Wartość pH wody ma duże znaczenie dla jej uzdatniania, dla korozyjności wody w instalacjach wodociągowych i dla procesów technologicznych. Dopuszczalna wartość pH wody do spożycia wg PN wynosi : 6,5 ÷ 9,5.

Węgiel aktywny
Adsorbent o dużej porowatości oraz silnie rozwiniętej powierzchni właściwej, często przekraczającej 1000 m2/g otrzymywany w wyniku aktywacji zwęglonego materiału wyjściowego. Wykorzystywany do oczyszczania cieczy, pochłaniania szkodliwych zanieczyszczeń, odzyskiwania par cennych rozpuszczalników, oczyszczania monomerów. Powszechnie stosowany w różnych gałęziach przemysłu, m.in. chemicznym, spożywczym, farmaceutycznym, petrochemicznym oraz ochronie środowiska.

Wkład
Urządzenie filtrujące będące integralną częścią obudowy filtra; stanowi serce filtra, a więc jest to materiał filtrujący uformowany w odpowiedni sposób.

Woda dejonizowana/demineralizowana
Woda pozbawiona obcych jonów przez wymianę jonową.

Współczynnik retencji
Współczynnik, który określa w jakim stopniu membrana zatrzymuje dane zanieczyszczenia, a więc określa efektywność pracy membran dla poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń.

Wydajność stacji
Objętość jaką można efektywnie przefiltrować na danym filtrze w jednostce czasu.

Zapach
Zapach wody jest powodowany obecnością w niej: gazów, produktów rozkładu ciał organicznych, mikroorganizmów i organizmów wodnych, produktów rozkładu substancji nieorganicznych i organicznych wprowadzanych ze ściekami. Zapach wody może świadczyć o jej zanieczyszczeniu, dlatego np. przemysł spożywczy lub farmaceutyczny wymagają wody wolnej od zapachów.

Zasadowość (alkaliczność)
wskaźnik określający zawartość wodorotlenków, wodorowęglanów i węglanów metali alkalicznych (Na, K) i metali ziem alkalicznych (Ca, Mg).

Zawiesina
Układ niejednorodny, dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np. cząstek ciała stałego w gazie lub cząstek cieczy w cieczy.

Zdolność zatrzymania
Ilość zanieczyszczeń zatrzymanych przez filtr na jednostkę powierzchni filtra.

Zmiękczacz
Potoczne określenie urządzenia do usuwania twardości całkowitej z wody np. zmiękczacz TW serii Optima LGX.

Zmiękczanie wody
Usuwanie związków powodujących twardość wody. Zmiękczanie wody może odbywać się metodami: destylacji lub dekarbonizacji (strącenie soli wapnia i magnezu termicznie lub chemicznie, np. przy pomocy sody lub fosforanów), metodą jonitową, poprzez dodawanie związków chemicznych tworzących rozpuszczalne kompleksy z wapniem i magnezem.
Zmiękczanie stosuje się najczęściej w przypadku wody o zastosowaniu przemysłowym, np. chłodniczej, kotłowej, technologicznej.

Żywotność filtra
Okres efektywnej pracy filtra, określana przez producenta na podstawie parametrów danego filtra.